تقریبا تمامی تجهیزات یک آپارتمان مدرن با برق کار می کنند. محل قرار گیری کلید/پریزهای لوازم برقی و سیم کشی درست و اصولی آپارتمان نه تنها ضامن آسایش زندگی روزمره است، بلکه ایمنی در برابر اتصال کوتاه و آتش سوزی ایجاد می کند. برای سیم کشی یک آپارتمان جدید نیمی از کار با انتخاب سیم و کابل مناسب انجام می شود و وقتی مثلا شما یکی از سیم/کابل های استفاده شده در سیم کشی خانه را ببینید، اطلاعات زیادی درباره مدار و کارکرد آن بدست می آورید.

کنتورهای برق منازل مسکونی عموما در ورودی درب ساختمان نصب می شوند و سپس برق هر کنتور به صورت مجزا وارد واحدها می شود. سوکت ها و کلید/پریزهای هر واحد مسکونی به صورت سری به هم متصل شده و در انتها وارد جعبه تقسیم می شوند. انتقال و جابجایی سیم برق در بین اتاق ها و فضای داخلی آپارتمان باید به صورت خطوط عمودی/افقی باشد و نباید سیم و کابلی به صورت زاویه دار از داخل دیوار و یا سقف/کف حرکت کند.

قوانین برق کشی خانه

برق بسیار خطرناک است، در صورتیکه برق کشی به درستی انجام نشود خسارات جانی/مالی جبران ناپذیری می تواند ایجاد کند. برای اینکه برقکار به درستی برق کشی ساختمان را انجام دهد باید به خوبی نقشه مهندس را اجرا و هر سیم/کابل برق را در جای درست و با اتصالات مناسب نصب کند. ابعاد/سایز و استاندارد سیم برق نیز در نقشه مهندسی برق ساختمان ذکر می شود که باید برای ایمنی برق کشی لحاظ شوند. چون برق نقش مهمی در زندگی امروز دارد بنابراین تمام کارهایی که به نوعی با برق و برق کشی ساختمان مرتبط باشند، نیازمند رویکردی درست و مطابق با دستورالعمل های استاندارد برق کشی ساختمان است. این قوانین را وزارت مسکن و شهرسازی در مقررات ملی ساختمان ابلاغ می کند.

انواع سیم کشی برق

سیم کشی برق می تواند روکار یا توکار باشد. البته برای داخل واحد مسکونی جدید، باید حتما از سیم کشی توکار استفاده کرد تا احتمال آسیب رسیدن به سیم ها کم شده و خطری افراد داخل خانه را تهدید نکند.در فضای باز و راهروها می توان از سیم کشی روکار استفاده کرد. با این کار زمانی که قسمتی از مدار نیاز به تعمیر داشته باشد با حداقل آسیب به ساختمان یا خرابی تعویض/تعمیر می شود. روش روکار بسیار سریع است از این رو برای برق کشی مکان های کم تردد و فضاهای باز بیشتر استفاده می شود تا هم سریعتر برق کشی انجام شود و هم در صورت نیاز به آسانی تعمیر شود. در پایان کار برق کشی حتما باید بازرس سیم کشی ساختمان را چک کند تا از بروز اشتباهات فاحش و خطرناک جلوگیری شود.

جنس سیم و کابل برق

جنس سیم وکابل فلزی معمولا از مس، آلومینیوم و یا آلیاژهای آن ها است. هسته یا هادی جریان برق در این سیم/کابل ها قسمت فلزی آنها بوده و سطح مقطع هادی تعیین کننده کاربرد سیم/کابل است. هر چه سطح مقطع هادی بزرگتر باشد جریان بیشتری را می تواند حمل کند. این هادی توسط یک غلاف عایق احاطه می شود. جنس عایق می تواند از سرامیک، شیشه، PVC یا سلولوئید باشد. مهم ترین کار عایق این است که از افراد در برابر جریان برق حفاظت کند. همچنین عایق ها موجب می شوند تا هادی های مختلف موجود در کابل با هم تماس نداشته باشند و دیگر اینکه از هادی در برابر آسیب های مکانیکی و آب و هوایی محافظت می کند.

کاربرد عمومی سیم و کابل

در باور عامیانه سیم و کابل ابزاری هستند که تنها منبع برق را به مصرف کننده وصل می کنند یا در واقع تنها کار آن ها انتقال جریان برق است. اما با پیشرفت علم و نیاز به انتقال داده های اطلاعاتی تنها بخشی از کاربردهای سیم/کابل انتقال جریان برق است. در جهان امروز ما نیاز داریم که در همه جا به داده های اطلاعاتی دسترسی داشته باشیم. مثلا داده های مخابراتی رادیو، سیگنال های تلویزیون، اینترنت، خطوط تلفن و موبایل و... باید در سرتاسر زمین در دسترس مصرف کننده ها باشند. بنابراین باید با کمک سیم و کابل و مهندسی های پیشرفته این دسترسی را فراهم کنیم تا ارتباطات راحت تر برقرار شوند.

شناسه سیم و کابل استفاده شده در خانه

همانطور که می دانید، کابل مورد استفاده در سیم کشی ساختمان می تواند شامل یک یا چند سیم حامل جریان الکتریکی، یک سیم خنثی و یک سیم اتصال به زمین (ارت) باشد. به طور کلی عایق هایی که در ساخت کابل برق استفاده می شوند در دو گروه ترموپلاستیک و ترموست طبقه بندی می شوند.

عایق های ترموپلاستیک عبارتند از: PVC (پلی وینیل کلراید)، Z1 (پلی الفین)، PE (پلی اتیلن خطی)، PU (پلی یورتان).

عایق های ترموست(حرارتی) عبارتند از: EPR (اتیلن پروپیلن)، XLPE (پلی اتیلن متقاطع)، EVA (اتیلن وینیل استات)، SI (سیلیکون)، PCP (نئوپرن)، SBR (لاستیک طبیعی).

یک برقکار حرفه ای ساختمان با مراجعه به آئین و مقررات ساختمانی می داند که در هر قسمت از ساختمان باید از چه سیمی و یا چه شماره ای استفاده شود.

در شهرهایی که رطوبت هوا بالاست باید به این نکته توجه شود که نفوذ رطوبت سوئیچ/پریزها را از کار می اندازد بنابراین باید حفاظت کار را بالا برد تا مشکلی ایجاد نشود.

در ادامه برخی از فاکتورهای سیم کشی منازل مسکونی کشورمان ذکر شده اند:

برای سیم کشی روشنایی خانه (مانند لوستر، لامپ، هالوژن و...) از سیم شماره 1.5 استفاده می شود و با تغییر رنگ سیم های ارتباطی و برگشتی، نصب کلید/پریز آسان تر می شود.

برای پریزهای برق (آشپزخانه، اتاق خواب، سالن و..) از سیم شماره 2.5 استفاده می شود.

برای سیم کشی تلفن معمولا از کابل دوبل فویل دار استفاده می کنند تا دست صاحب خانه برای اضافه کردن خط تلفن باز بوده و وجود فویل نیز نویزهای روی خط را به حداقل می رساند.

برای سیم کشی آیفون درب از سیم 4 زوج با شماره 0.6 استفاده می شود.

برای کشیدن سیم آنتن باید از کابل کواسیال 75 اهم استفاده کرد.

کابل اصلی واحد نیز که برق را از کنتور به جعبه فیوز می رساند باید 3 رشته ای و به شماره 6 باشد.

این شماره ها در واقع نشانگر سطح مقطع هادی بر حسب میلیمتر هستند.